50. Prøver på Andreas Beyerholms poesier
Prøver paa Andreas Beyerholms Poesier, som han har digtet ved ethvert Aars Be-gyndelse. –
Aar 1657.
1. Transeo dante Deo, nunc Annua Tempora rursus,
Adg! Norum propero, dum vetus annus abit.
Transeo, sed tristis!, sed amoris plenus, et iræ,
Fam mihi stat rerum curzus in ambigno.
5. Tristis, ob obsegiunm Pietatis in orbe vacillans,
Plenus amove, Pios quod tasnen invenio.
Iratus, quod turba usq:! usque! usq:! malorum
Contrito nolit dissere corde Deum.
Inde gemisceontis gregis est afflictio magna,
10. Inde ..til dulce est Religione minus.
Inde patefacts rarus sextator Olympi,
Inde dolet, quisquis pars quotacung (poli) est.
Indeg perpetuos donec nou vivimus Annos,
Nos magis urget iter, nos magis urit Amor.
15. Hæreses accedunt Atheismus et ethnica quoris,
Contra Christianam – fremuere scholæm:
Annorum inde vices geminus, meta secla dolemus,
Annua dum curzis pista resumit iter.
Annum dumq: novum capimus, nova damna timemg:,
20. Tempora dum lapeu sunt Recidua cuo.
Annos arbitrio qui dirigis, Optime Jesu!
Annue tu votis, obsecro Christe, mess!
Anni dum durent Fragiles, magis atq: magis Me
Bedde tibi similem! Da mihi velle novum tuum.
*
aliud
Aunua lux versa est, nova sunt quoq: tempora rurzus,
Jesu! dum vivam, da novus esse valim!
Aar 1658
Jesu Christe Nomen tuum iterum donet salutare exordium Anno afflicto et –
miseriis pleno 1658! – cui loco suspirii – sequens per tuam gratiam pono – epigramma.
1. Mutamus cum fole annos, cum tempore vires,
Stat propior fatis meta locusq. novis.
Ingenio, quod vile mihi est, non una dolendi
Nunc causa est, late flentis arena patet.
5. Tristia jam patriæ contemptor tempora charæ,
Quæ specsem misere mox pereuntis habet,
Publica danna dolens patriâ cum divido luctum,
Debes pabte; modo condoluisse queam!
Quæ patimus fumus ô meriti! Gruvioviag:, Jesu,
10. Si placet â justo verba petita logui!
Salva! Nam tua nos sapientia christe redemit!
Salva! dum novus est annus, amice reis! –
Aar 1659.
Annus sequitur 1659, quem sequenti suspirio trado posteritati.
1. Aunum præteritum, memori dum mente revolvo,
Eloquiis ducla convensente sacris.
Quam miseram rerum faciam quam tempora flenda.
Vidimus! ô tristis quam status omnis erat!
5. Brandenburg, bæsar, Batavus simul atq: Polonus
cum in patrio socia marte sletere zolo
Tunc, cum Sved patrios iterum vi cinxerat agros,
Victoris jactans parta tropnæa sibi.
Tunc specie recti cum ipse Polonus
10. Et loca complevit cuncta latrocings!
Omne pium calíans pedibus, trax anse Polonus,
Indocilis miseris parcere, justa sequi!
Gens effrena, minax, furibunda, maligna, rebillis,
Gens levis, et vaccas nata vorare bonas!
15. Barbarico hic vixit quæ non misi more ferarum,
In seroos Domini tur fevarus, atrox!
Cujus fama pudor manet hinc, dum Dania floret,
Cujus dextra nocens vita scelesta fuit.
Hinc laus sit Jesu! qui nos forvavit ab istâ
20. Gente! suo brachio gaudia pacis agens!
Annus dum novus est, vetus et dum labitur, esto
(den siste Linie kan ikke læses, da den ved Bogens Indbindn: er klippet fra). –
Semper o Christi Jesu! floe gracis Daniae!
Aar 1660.
Seguiter in Nomine Jesu! Annus Bissextilis 1660, bujus initium videmus
finem næscimus! interim sequenti s´spiro corono.
Et præsens dubüs patet annus in orbe periclis,
Quod Mars – exemplo comprobat usq: suo!
Ternos ah! patria est bello enervata per annos,
Ob culpam, quando nulla medela fuit!
Dum vix morte euâ caruit mors, funere funus
Dum tristis patriæ fletus ubiq: fuit!
Sensibus attonitis et tota mente tremisco,
bum subit heic animo pøna stupenda Dei!
Atq: ea, quæ nostras fando verero per aures,
Facta quibus credi possit abisse fides.
Quod successori . . . scribo futuro,
Horum ut post nie sit sonscia posteritas.
Sed bissextilis (bene sit!) qui voloitur annus,
Spam pacis pro se fert moderante Deo!
Commiserente Des, per numina mitia Jesu
Anni Hujus finis lætior we potest!
Ut patriæ emergat ballo si sumus Jesus
Pacis fons Pacis porrigat ipse facem!
O fiat! cedat vindex, reliqua via malorum!
Jesu! Habeat læti temporis illa modum!
Sic tibi reddamus sincero pectore vota!
Sic tua laus, annus dum fluit, . . . erit!
1661.
Jesu! mi Jesu! mihi tu sis semper Jesus! Jesus salvator, dum norus annus adest!
Præterito, laus cuncta Deo! pac reddita en anno est!
Pax pia, missa polo! pax bona, vita solo!
Cessavit virus quod castra nefanda secutum!
Quod solitum est, planas coedis habeve manus!
Hinc status est melior factus, sper lætiro ægris!
Quos tenuere suis miles et arma malis!
Nunc, itinam longe! redierunt pacis annica
Regna Pio Regi! Regna petita piis!
Regna tibi Rex, Rego Deo, quo vovimus omnés,
Qui fidâ colimus, te pietate, fide!
Rex Friderice tuis atavis sublimior Hares
Qui quod erat pacis nomen, id omen adest!
Qui Jesu pacis laudandis fumptibus aras,
Atq: colis fanctâ relligione Deum
Qui curas vere Regali pectore doctos,
Et servas Musis hospita tecta piis.
Illic ubi dives turrites moenibus æquor
Conspicis, o titulis Hafnia clara novis!
Illic ubi dubio stebit in discrimine belli
Rex socius fidis civibus ipse Xstus!
Illic ubi æterne Regis laus durat ad annos
Illic ubi tandem providet ipse Decis!
Cui laus! Cimbrorum decus et dum fana manebit!
Et fuevit vasto Dania cincta mari.
Gloria ciu donec post annum . . .
(Resten, en Linie er bortskaaret).
1669
O Jesu! Jesu! ô Jesu!
Dulcissumi!
in et per te ô Jesu! annum 1669 exordimar, ut jabes,
fiminus, interea suspiramus! Dum novos annus adest, tibi sim novos, optime Jesu!
Amus cum vetus it; sim novus oro tibi!
Quala mi Jesu! tribuam tibi munera panpar,
Proximus et senio dum norus annus adest
Ecce! senesco! novas tamen hunc feliuter annum!
Sic senio jurenem me facis Jese tuum.
I Jesu! dum sol lucet mihi, solis ab ortu!
Solis ad occasum, te celebrato meum!
Gratia cen tua me fervavit hactenus, atq: hos
Quos mihi divinâ tu Constate dabas,
Gloria sic tua semper erit, dum vita manebit,
Quod jam vivamus; jam! Constate tua.
I nobis Capsis qui tot mala verteris, annis,
Mi Jesu! sola est! gratia cuncta tua est!
Annum, qui novus est, solitâ Conitate corona,
Et cuncta a patrys pele pericla focus!
Dumq: novus sen: eum nobis delabitur, oro,
Ut Regi et patria sis maneasq: pater!
sursum corda! hora riut! Beatus, . . . attendit!
æternitas festmat!
____
Anhelamus Beatorium Habitæcula Peregemi!
.dreas .yerholmius .genbergensium .astor
1673.
Jesu perte! inte mi Jesu! Jesu! Jesu! auspicor novum iterum annum
1673.
Auspicor annum, sed per te! ter maxime Jesu
Mortis vel vito sit novus, ipse doce!
Si vivam, tibi da vivam, dulcissime Jesu!
Si moriar placet en velle, vocave tuum!
In domino vivens jam, secula vivo blandus,
In domino moriens, secla beatus oro.
Jesu! quid vita hæc! nisi continuatio Capsus?
Ergo mori, a Capsu est solvier, esse Dei.
Jesu! quid vita est! est exopectatio mortis span dæt vivere et esse Dei
Ergo mori, coeli est we, redire domum! Jesu, quid vita hæc! peragrum
Langero mi Jesu! curis consumor et annis! rurius ad astra,
Cura meis tu sis! coctera sponte sequir! Ergæmori cocli dic:
Bellis orbis iners et atrox furit orcus ab inso,
Ultimo fata sols credimus cise propo.
Turbinis anto iram Jesu tua Grana legantur.
Felix! qui sursum Regna Beata tenet!
Numinis ante thronium supera qui liber en axe,
Felix! qui vicit fata, Anætq: Deum!
serilebam d. 22 May 1673 (en Linie til kan ikke læses). –
For 1666 forekommer i hans Digt følgende gaadefulde Ord:
Plagas verlisti meritæs, tua verbera dura,
O Deus, in dubüs spes mea, firma salus!
contre muit cor in imo pæctore sæpe,
A te sed requies venit ubiq: mihi!
Sunt qui mo oppressum cupiunt, blando oro dolosi,
Insodias capiti qui posuen meo.
Qui benefacta malis pensarunt optime Jesu!
Quiq: odio immeritum mo petiere Cato!
Sed me serovasti mi Jesu mitis, ot â me
Longus haud aberas, quam mea causa tulit.
o.s.v.
d. ultima X cembr. 1666 eller Nyt Aars–Aften. –
I sit Digt for 1670 udtaler han ogsaa sin Bekymring for den atter ud-
brudte Krig:
Nos tot bellorum metus hactenus ecco promebat,
Quem nobis Gallus Furcaq: trux peperit.
Noi Venturorum pressit timor, usq: malorum,
Iravumquo tui vix patris ullus crat: ~
For 1654 forekommer følgende Yttringer:
Annus abit, moesto, qui mo decembero lecto
Jussit et ardenti febro jacene diu:
Altar adest Jesu, qui teccum nascituir: omon
Fatale importans astra per ipsa solo,
Astrologis mirus dictus concedâ redemptor
Jesu, ut meta mea fit mihi certa fæbris!
Sic mirus mihi diceris dicetur et annus
Quo fini affsato grata reducta salus.
Sic veteris qui finis erat mihi flebilis anni
Is sovs fit melior, principium et melius.
Sic norus incipiam tuus esfo et vivere Jesu!
Oro, sono, lingrâ, pectoro, corde, manu.
Salora Deus omnes moestos!
Conserva religioso sanos! –
For 1655 synes hiin farlige Feber at være kommen igjen: thi
Funestus mihi visus erat, qui transüt annus,
Et dubio stabant, vitaq: morsq: . .”. –
skrevet Nytaarsdag
I hans Digt for 1665 forekommer ligeledes:
”Quod mirum! tras hoc anno fulsero Cometo”
Ominis ah flendi signa dedero piis!
Una salus! Jesu! pr te sparare salutem”
o.s.v.
1674
O Jesu dulcispine Dimensor temporum, benigno dator omnio meo ælatis, curator optime solli, citudinis, doctor veritatis, donator gaudii veri, virtutis salutaris, tua, o Jesu! continuante et mirisicante, adeog: conservante et sustentante gratia, abiit annus retus curvit o Jesu! in te novus 1674! Sela!
Optima Maxime Jesu!
Anume meo anima,
Imo vita
post vitam
Per te, mi dulcissima Jesu! dum spiro, suspiro!
Rursus aunt, redeuntur novi solennia festa
Anni, quo salvi vivimus, idg: thium est!
Rursus ames mea mens Epinedia leta sonare,
Gandia grata polo, gandia pílchra solo,
Rursus se sistit sat onustus optimis
Angetus, hunc annum dans, facsensg: novum.
Hinc resonet coelis exercitus omnis et omnis
Aliger, et repotat jubila summa Deo!
Gandia millo sonat mea meus, properetg: paronni
Exorcero datas lucis ponore vices!
Mens sonet una! Deus! Deus hoc servavit in Anno,
Servavit fumctis omnibus ipse deus.
Gloria laus, hymnus sanctus, decus ommo triumphus
Sit patri, Jesu, Spirituig: Sacro!
Crudelis Draco sævit adhuc, dejectus ab aula
Corlesti, stygiis tristior iste malis;
Temporis ut qui scit reliqus minus esfe, minusq:,
Ringitur ergo magis, frendet et inde magis!
Omnia plena malis: funt omnia plena periclis,
Omnia criminibus perdita, foeda dolis!
Gullus agit varie, minitatur, acinace Cadmus,
Angelus et in Batavos Angelus ater hiat!
Svocus in ombiquo latitat, mediator habendus,
Astu sed tecto qui spoliator ovat:
Pacis prætextu sunulator er arma volutans,
Mento cata vulpis si foret ansa delis.
Sved si conwertas, Deus st, sed qui omma vertit,
Dum motis pisces quævit anhelus aquis.
Gallus Sveda novarum avidi pomeria versum,
Maihiavelli agitant mente animoq: dolos.
Sed tu pro Batavis, pro nobis, maxime Jesu,
Stas, vigilas; per te Gens tua salva eumus!
Horrida bella licet nobis mala quaq: minata
Sint, res salva tamen, publica nostra manent!
Fatalis licet undiq: et undiq: et undic: flamma
Savierit tamen hic! nos, bona nostra vigent!
Unde sed? Angelico serravit vindice Jesus
Et Regem et patriam pro bonitate suâ.
A vegno flammam Jesus, stragemq: necemq.
Angelus avertit maximus ille vigil!
Porro dum cumulas annos in tempore Jesu,
Et regem et patriam Christe benigno tegas!
Nobis, qui fluit hic, felix eat annus ubiquo
Quilibet et par te sit bonus annus! Amen!
(hans sidste Digt: thi for 1675 har han næsten slet ikke ført noget ind i Bogen, hvilket næsten kunde være et Vidnesbyrd om, at han dette Aar har været svagelig, hvilken Svaghed da ogsaa endte med Døden). –
Til sin Formands Priis har han blandt Andet ogsaa optegnet:
Præpositus regius in insula hac, Alsiorum illustri per annos VII; vir in utraque gravissima functione ita pie prudens, sedulus et fidelis, ut (quod ipoe quondam libro huic mâmi sua in fronte præseripsit) memoria ejus interire apud bonos nunquam possit, neg: debeat in his, quibus claruit provinciis; in coelo vero, quod vivus, populum sibr commissum docuit, inter fanctor ceu firmamenti splendor effulgeat, illo b. Brunckardius, quondam oheu! o.s.v.
og endvidere:
Vir erudite, flos amorq: inusarum,
Historia quem fama laudat antiquæ
Simul Latinæ puritas vanustatis,
Scrutator almæ veritatis et creli,
Candorq: simplex, suavis er .. .. priseæ,
Cut summa sensibus piis fuit cura,
Munus tueri et evnscientiæ vectæ
Semper studere, codscis frequens lextor
bærte supromi tiuq: coelici verbi
Fideles, indefesse, peroiget Doctor
Brunckarde, abibas sic ad illa crelorium
Qusela regna o.s.v.
|
